Op bezoek bij een andere wijkgemeente

Geloven in de regio

Een mailtje van collega Herma Kamphuis. “Jasper, even een vraag. In onze gemeente zijn er mensen actief die zichzelf ‘de Bouwers’ noemen. Zij organiseren voor de leeftijdscategorie van 45 tot 64 jaar activiteiten waarin verdieping en verbinding centraal staan en zij zijn op het idee gekomen om zo nu en dan eens te gaan ‘gluren bij de buren’. Zouden ze volgende week zondagavond bij jullie mogen komen gluren?” Onderaan de mail staat een conceptuitnodiging:

Met de Bouwers op bezoek in de Sionskerk

We geloven allemaal in God. Maar hoe je dat doet is individueel bepaald. Als gelijkgestemden zoeken we elkaar op in de Goede Bron. Er zijn echter heel veel kerken waar men het geloof anders beleeft. Anders, maar ook beter of slechter? Wat weten we bijvoorbeeld van de geloofsbeleving in de Sionskerk, een van onze andere wijkgemeenten? Op zondag 11 maart 18.30 uur gaan we daar wat aan doen. Om 18.00 uur verzamelen we voor de Bron en fietsen we naar de Sionskerk. We maken een dienst mee en gaan na afloop in gesprek met dominee Jasper de Koning en mogelijk enkele gemeenteleden. Wat viel ons op? Wat verraste ons? Wat is de achtergrond van bepaalde handelwijzen of rituelen? Gaat u mee?

Leuk idee

‘Toevallig’ ga ik zelf voor in deze dienst en reageer direct positief. Vervolgens vraag ik wat rond op zoek naar gemeenteleden en kerkenraadsleden die bereid zijn om aan het gesprek deel te nemen. Gelukkig hoef ik niet lang te zoeken. Mensen vinden het een leuk idee.

‘Klassiek’

Hoewel ik die mening deel, ben ik tijdens de voorbereiding van deze dienst meer dan anders bezig met de vraag hoe ik deze dienst inhoud zal geven. Over de vorm hoef ik niet lang na te denken. De eredienst binnen de Sionskerk beweegt zich langs een klassieke liturgie, waarbinnen de verschillende onderdelen een vaste plaats hebben. Zo lezen we in de morgendienst de geboden uit het Oude én Nieuwe Testament en lezen we ’s avonds de geloofsbelijdenis. Hoewel er ruimte is voor gezangen en liederen uit verschillende bundels, zingen we onder orgelklanken uit de Psalmberijming van 1773. De mannelijke kerkenraadsleden zijn tijdens de diensten gehuld in het zwarte pak; de vrouwelijke zijn… er niet. Dat zijn de meest in het oog vallende ingrediënten van een dienst in de Sionskerk. Daar heb ik persoonlijk weinig moeite mee, maar het besef dat er ineens vanuit een ander perspectief naar wordt gekeken, houdt me wel bezig. ‘Klassiek’ kan zomaar worden vertaald in ‘ouderwets’ of ‘uit de tijd’. En eerlijk is eerlijk, dat zou ik jammer vinden, hoe goed ik het ook kan begrijpen.

Welkom

Ik sta die avond voorafgaand aan de dienst bij de deur en zie de mensen rustig binnendruppelen. Dan meen ik de eerste gluurder te ontwaren. “U komt gluren, neem ik aan!” De vragende en ook wel geschrokken blik van de vrouw maant me tot voorzichtigheid bij een volgend vermoeden, maar als er zich een groepje ‘vreemde’ bezoekers begint te verzamelen in de hal, kan ik niet anders dan tot de conclusie komen dat dat de ‘Bouwers’ uit de Bron zijn. Ze worden gelukkig door meerdere Sionskerkers welkom geheten. Als de groep zich tot de volheid van 12 gluurders heeft ontwikkeld, wordt er plaatsgenomen in de kerk. Die is, mede door de aanwezigheid van de Brongangers (voor een avonddienst) goed gevuld.

‘Hij voor mij’

Deze avond wordt er gelezen uit Markus 14, waarin verteld wordt hoe Jezus in Getsemané neervalt en Zijn Vader vraagt of de beker van het lijden aan Hem voorbij mag gaan. Tijdens de verkondiging focus ik op deze gebedsworsteling, waarin de wil van een doodsbange Jezus zich aan het verzoenen is met de wil van Zijn Vader. Het feit dat Zijn leerlingen op dat moment liggen te slapen, interpreteer ik als een treffend beeld van het Evangelie, waarin alles over ons gaat en waarin wij met onze schuld in het oordeel worden gebracht, maar wel ín Hem, in Jezus. Zó in Hem dat we eigenlijk helemaal niet weten of zien wat het ís om in het oordeel te zijn. De verkondiging is eigenlijk helemaal samen te vatten in het klassieke ‘Hij voor mij’ en daarmee geworteld in de theologie van de plaatsvervanging.

Wat positief opvalt, is de
gastvrijheid, de aanwezigheid van kinderen en jongeren
en het alledaagse taalgebruik, maar ook de diepgang
tijdens de preek.

In gesprek

Na de dienst komen zo’n 25 gemeenteleden en de volheid van 12 gluurders samen in de zaal naast de kerk. Ze zitten verspreid over vijf tafels onder het genot van een bak koffie. Ik beweeg me tijdens de avond telkens naar een andere tafel. De gesprekken staan vooral in het kader van kennismaking, waarbij aan de hand van de dienst ervaringen worden uitgewisseld. De gasten uit de Bron vertellen open en eerlijk wat ze mooi, maar ook moeilijk vonden. Wat positief opvalt, is de gastvrijheid, de aanwezigheid van kinderen en jongeren en het alledaagse taalgebruik, maar ook de diepgang tijdens de preek. Ook het gebed met daarin ruimte voor stilte en het hardop uitgesproken ‘Onze Vader’ wordt positief gewaardeerd. De prediking valt bij de één in goede aarde; de ander zou er meer concreet van willen meenemen naar de week die voor hem ligt. Hier en daar worden harde noten gekraakt. Het zwarte pak, de afwezigheid van vrouwelijke kerkenraadsleden en het zingen van de oude Psalmen staan daarbij op de voorgrond. Het besef dat deze kritiek soms ook tegen de achtergrond van biografische ervaringen tot klinken komt, houdt het gesprek gelukkig in een goede sfeer gaande.

Het is over negenen als we afscheid van elkaar nemen. We kijken als Sionskerk positief terug op deze bijzondere ontmoeting tussen mensen die deel uitmaken van die ene wereldwijde kerk. De ‘gemeenschap der heiligen’ werd zichtbaar, waarbij open en eerlijk gesproken is over wat ons beweegt, waar we verschillen, maar ook over wat ons verbindt: het geloof in die ene God. Van zulke ontmoetingen word je als mens en als gemeente nooit armer. We zien uit naar een vervolg.

Ds. Jasper de Koning

PS. Ik weet niet wie u bent, maar hierbij mijn oprechte excuses voor het feit dat ik u een ‘gluurder’ heb genoemd. Ik hoop dat bovenstaand verslag een en ander duidelijk heeft gemaakt en dat u zich vrij voelt om nog eens onze dienst te bezoeken. Van harte welkom!