Familie Koenekoop uit Alphen aan den Rijn

Lid zijn van een kerkgemeenschap, naar de kerk gaan, geloven. Wat betekent dit voor jongeren en ouderen? Ik sprak erover met Janny Koenekoop (die onlangs de bijzondere leeftijd van 90 jaar bereikte), Anja Verduijn-Koenekoop (57) en Rianne Verduijn (18), drie vrouwen uit één generatie, die allen naar de kerk gaan in de Lichtkring in Alphen aan den Rijn.

Entree
Janny Koenekoop gaat al naar de Lichtkring zolang dit gebouw bestaat, sinds 2006. “Vanwege de sluiting van de Salvatorikerk destijds stonden we voor de keuze: Lichtkring of elders? We hebben toen bewust voor deze kerk gekozen, omdat het ons het meest aansprak, we waren er bekend omdat twee dochters daar al kerkten. Zij waren lid van de wijkgemeente Kerk en Zanen, die sinds 1991 bestond maar aanvankelijk geen eigen kerkgebouw had.”
Anja en haar man Ap zijn lid van deze gemeente sinds ze in de wijk wonen (1999). Dochter Rianne is nog gedoopt in de Salvatorikerk, haar broertje is jonger. Oma herinnert zich nog dat hij is gedoopt in de sporthal, de tijdelijke kerkruimte. De ingebruikname van de Lichtkring op de Eerste Pinksterdag 2006 weet Rianne zich nog goed te herinneren. “We liepen in een lange optocht van de sporthal naar het nieuwe gebouw, de kerkzaal in.”

Losser
Wat vinden de drie generaties bijzonder aan hun gemeente? Anja noemt de gastvrijheid, de warmte, het sociale aspect: mensen kennen elkaar goed. Het is los en ongedwongen. Volgens Janny was dat vroeger wel anders. Zij heeft lang in Boskoop gewoond en ging als meisje van 2,5 jaar al mee met haar ouders. In haar beleving ging het er vroeger allemaal veel stijver en formeler aan toe. “Vroeger kwam er zeker geen vrouw op de preekstoel en zeker niet een vrouw in een jurkje.” Het is allemaal veel losser geworden. ”
Losser, maar ook leger… Janny vertelt over haar tijd in de Alphense Noorderkerk, een kerk die er niet meer is, in de huidige Grijpensteinstraat. “Die kerk werd steeds voller, we hadden drie predikanten. Maar we hebben het dan over de jaren vijftig.”

Meisjes- en jongerenvereniging
We maken een sprongetje in de tijd. Anja bewaart goede herinneringen aan haar tijd als tiener in de kerk. Begin jaren zeventig ging ze bijna automatisch naar MV Meisjesroeping, dat later GJV Salvatori en weer later CJV Salvatori werd. “Ja, die ‘Salvatoritijd’ was een hele leuke tijd.” Rianne reageert: “in de Lichtkring hebben we wel het clubwerk, maar zoiets als een jongerenvereniging is er niet. Ik ben lid van Koala, een jongerengespreksgroep. We komen maandelijks bij elkaar, eten samen en praten dan over een serieus onderwerp. Het is bijna een vriendengroep. We treden niet heel actief naar buiten om nieuwe mensen te werven. Maar nieuwe jongeren zijn natuurlijk wel welkom…” Anja: “Maar zo gestructureerd als de CJV is dit niet, volgens mij.. Ik denk dat de MV waar mama op zat vroeger in Boskoop en de CJV dichter bij elkaar lagen dan de CJV en Koala, om het zo maar eens te schetsen.” Deze verschillen zeggen misschien wel iets over wat jongeren nu in de kerk zoeken.

Geloven, hoe geef je dat handen en voeten?
Ik ben benieuwd of er verschillen zijn tussen de generaties. Voorzichtig snijd ik het onderwerp aan. Het is wel lastig om hier woorden voor te vinden, blijkt.
Anja vat het uiteindelijk mooi samen: “Die betrokkenheid bij het verenigingsleven dat in en om de kerk bestond, dat hebben we heel erg van huis uit meegekregen. Je werd gewoon lid van de clubs die er waren: meisjesvereniging, jongelingsvereniging, vrouwenvereniging etc. Mamma is zelf ook jarenlang lid geweest van de vrouwenvereniging; ze was ook een tijd presidente (voorzitster).”
Ik vraag aan Janny, Anja en Rianne of ze actief zijn of waren in de kerk. Alle drie geven ze een bevestigend antwoord. Rianne: “ik speel in de jeugdband, speel regelmatig viool, geef jeugdkerk, en ben lid van Koala, en de musical natuurlijk.”
Anja: “Ik ben met ingang van dit jaar voor het eerst functieloos. Ik ben vanaf de oprichting in 2008 tot 2017 lid geweest van de commissie Vorming en Toerusting. Ook ben ik een periode tweede scriba geweest, en Ap en ik hebben een tijd meegedraaid als leiding van de jeugdkerk.”
Janny: “Ik heb twee periodes in de kerkenraad gezeten van de Salvatorikerk, als ouderling. Daarna was ik ook een periode pastoraal medewerker. Dat laatste vond ik iets minder. Je maakt dan geen vergaderingen mee. Die vond ik juist wel fijn en interessant, omdat je dan het reilen en zeilen van de kerk van binnenuit meemaakt. Je hoort van binnenuit (en in vertrouwen!) wat er speelt en kunt daar iets mee doen, als het nodig is. Die betrokkenheid vind ik belangrijk.”
Die betrokkenheid is ook wat Anja en Rianne herkennen in de manier waarop zij zich bewegen op het kerkelijke en muzikale erf. Betrokken zijn bij wat er gebeurt en wordt besloten, willen meedenken en begrijpen waarom er iets wordt besloten, een tegengeluid kunnen laten horen. Dat is iets wat terugkomt bij beide moeders en dochters. Voor Rianne geldt dat zij niet zozeer kerkelijke vergaderingen meemaakt, maar wel gaat meedraaien in het bestuur van het studentenorkest waar ze lid van is.

Rianne: “Oma weet veel van de Bijbel. Ik kan van haar nog een hoop leren.”

Geloof
Janny: “Ik ging vroeger al graag naar de kerk, want ik was vaak benieuwd wat ik te horen zou krijgen. Er is altijd wel iets te leren, misschien onthoud je de ene preek langer dan de ander. Maar al is het maar een klein beetje. Soms pak ik de lezing er thuis nog eens bij. Dat herlezen deden we vroeger thuis ook al. En naast lezen en leren moest ik me als presidente van de vrouwenvereniging ook zelf verdiepen in de Bijbel, ter voorbereiding van een avond, bijvoorbeeld.”
Wat hebben Anja en Rianne meegekregen van hun moeder en oma? Anja vult in: “Ik ben allereerst heel blij dat we met het geloof opgegroeid zijn. Vroeger gingen we gewoon naar de kerk, elke zondag. Nu sta ik daar wat losser in. Door het sporten en de wedstrijden die erbij horen, sla ik ook weleens een zondag over, en de kinderen dan (meestal) ook. Misschien vindt mama dat niet altijd leuk… Toch zie ik onszelf wel als trouwe kerkgangers. Ik ervaar de kerkdienst als een mooi en waardevol uur, waarin je geïnspireerd wordt om dieper over de Bijbel en het geloof na te denken. Het zit voor mij niet altijd in de preek, ook een lied kan je raken.”
Rianne: “Ik vind de kerk ook een prettige omgeving waar mensen respect hebben voor elkaar en waar altijd wel tijd is voor een praatje. We delen ook allemaal iets persoonlijks, het geloof, dat is wel bijzonder, denk ik. Maar ik kan in de kerk best nog veel leren. Dat bewonder ik ook aan mijn oma. Ze weet zo veel.”
Glunderend laat oma ten slotte haar eigen glossy zien, een cadeau van de kinderen en kleinkinderen voor haar 90e verjaardag. Een herinneringsboek van familie, vrienden en kennissen, met lieve, warme woorden, mooie herinneringen en oude foto’s, onder andere van de kerken waar haar voetsporen liggen.

Marina Kapteijn