“De kerk biedt veel mogelijkheden om de verbinding met anderen te zoeken”

“De kerk is enorm belangrijk als gemeenschap van mensen die elkaar nodig hebben. 99 van de 100 mensen denken dat de ander niet op hen zit te wachten, terwijl die ander wél op jou zit te wachten”, zegt Helene Akkerman. “Ook buiten de kerkdiensten biedt de kerk veel mogelijkheden om de verbinding met anderen te zoeken”, vertelt Sonja Huisman. “Denk bijvoorbeeld aan de koffieochtenden, contactmaaltijden, kerkcafé en activiteiten voor jongeren.”

Het onderwerp eenzaamheid heeft in allerlei media volop aandacht gekregen, maar hoe staat het met de eenzaamheid in Alphen aan den Rijn en wat is de rol van kerken daarin? Helene Akkerman is voor veel plaatsgenoten onder meer bekend van haar vrijwilligerswerk in de christelijke Ichthusboekhandel op de hoek van de Stationsstraat en de Prins Hendrikstraat. Zij combineert haar werk als psycholoog met pastoraat, en zij is ambassadeur voor Ark Mission (zie kadertekst) voor het thema ‘eenzaamheid’. Sonja Huisman is pastoraal ouderling geweest in de Adventskerk en in de Lichtkring, waar zij nu nog pastoraal medewerker is. Namens de Lichtkring maakt zij deel uit van het lokale Netwerk tegen Eenzaamheid, waarvoor zij in de redactie van de nieuwsbrief zit. Ook maakte zij deel uit van de werkgroep die in oktober 2019 de eerste Alphense Week tegen Eenzaamheid organiseerde.

Eigen ervaring

Zowel Helene als Sonja weten ook uit eigen ervaring wat eenzaamheid is en durven zich kwetsbaar op te stellen. Helene: “Ik ben gescheiden en juist in periodes van eenzaamheid merk je hoe hard je anderen nodig hebt. Het is waardevol als mensen aan je denken en naar je omkijken.” Voor Helene is het belangrijk om je verbonden te voelen met anderen. “Te weten dat je leven ertoe doet. Ze hoeven niet altijd bij je te zijn, maar het is goed om te weten dat je kostbaar bent voor iemand anders.” Sonja werd er pijnlijk aan herinnerd hoe eenzaam zij was in de relatie met een dierbare: “Het gevoel van elkaar niet meer kunnen bereiken en dat je de ander verliest.”

Pijnlijk

“Eenzaamheid doet letterlijk veel pijn”, zegt Helene. “Wat nodig is, is dat je weet dat er mensen zijn die van je houden en bij wie je je veilig voelt. Vaak ontbreekt die geborgenheid al in de vroege jeugd. We zien dat gezins- en familieverbanden steeds losser worden. Steeds meer mensen voelen zich nergens echt bij horen. Het is duidelijk dat er daardoor ook onder jongeren al vaak sprake is van eenzaamheid.” Datgene wat er niet is, kan wel opgebouwd worden. Maar dat kost tijd en inzicht in hoe je dat doet. Je kunt leren om vriendschapsrelaties op te bouwen, om gezonde verbindingen te maken. Leven is verbonden zijn met anderen. Mensen bij wie je jezelf kunt zijn. Als je te lang alleen bent, ga je denken: ‘laat mij maar, het hoeft voor mij niet meer.’ Zonder relaties gaat je ziel langzaam dood. God zei niet voor niets: ‘Het is niet goed dat de mens alleen is’.

Sonja wijst erop dat eenzaamheid en alleen zijn nog wel eens door elkaar worden gehaald. “Daar komt bij dat je het niet aan iemand ziet dat hij eenzaam is. Mensen durven er niet voor uit te komen, want eenzaamheid is zielig en zielig wil je niet zijn.” Niet iedereen kan de verbinding maken. In dat opzicht voel ik me een zondagskind.”1

Helene: “Leven is verbonden zijn met anderen”

De weg met God

Ark Mission (zie kader) presenteerde recentelijk het boekje Kostbare schatten met als ondertitel ‘Levensverhalen om nooit te vergeten’. Helene nam de zeven levensverhalen voor haar rekening, waarvoor zij onder meer de 85-jarige Alphenaar Cor Minderman interviewde.

Helene: “In ieder gesprek over eenzaamheid kwam God ter sprake. Dat leverde opmerkingen op in de trant van ‘Hoe moeilijk mijn situatie ook was, God was erbij. Hij heeft mij gedragen’.”

Helene waarschuwt wel: “De weg met God is een eenzame weg. Niemand kan die weg lopen dan jij alleen.”

Kerken

Hoe kunnen kerken ‘iets’ doen aan het probleem van de eenzaamheid?

Sonja: “Vorig jaar heeft de Lichtkring op tweede kerstdag een gezellig samenzijn met een diner georganiseerd. Er was volop belangstelling voor en iedereen nam iets mee.” Het doet Helene denken aan een uitspraak van dominee Van der Veer: “Blijf actief, ga niet consumeren”.

Sonja: “In de kerk krijg je de boodschap mee om naar elkaar om te zien. Alleen al het sturen van een kaartje kan zo veel betekenen voor een ander, het gaat niet om grote dingen. Het gaat om aandacht, we kunnen als kerken ons best doen om verbindingen te leggen en er voor de ander te zijn.” Zij gunt het iedereen om iemand te hebben die je zo vertrouwt dat je die durft te bellen als het nodig is. “In je eenzaamheid kun je jezelf naar beneden halen. Ik hoop dan dat je overeind kunt blijven in de wetenschap dat er Iemand is die je kent, die je ziet en van je houdt. Dit kan je letterlijk en figuurlijk verlichting kan geven.” Helene vult aan: “David zegt ‘Met God spring ik over een muur’. Op de moeilijke momenten in het leven mogen we weten dat God ons er bovenuit tilt en er doorheen draagt.”

Rijk Huisman