De Maranathakerk

In deze editie leest u de zesde aflevering in de Kerkenpadserie: de Maranathakerk in Alphen aan den Rijn.

Het ontstaan van kerkgebouw en gemeente

Zowel het huidige kerkgebouw aan Raadhuisstraat 82-84 als de kerkelijke gemeente heeft een lange voorgeschiedenis. Door een breuk binnen de Nederlands Hervormde Kerk in 1834 ontstonden er Christelijk Afgescheiden Gemeenten. In Alphen sloeg de Afscheiding in eerste instantie niet aan, waardoor leden van de Hervormde Kerk die zich er niet meer thuis voelden, zich aansloten bij de afgescheiden gemeenten in Woubrugge of Bodegraven. De gemeente in Woubrugge redde het financieel niet en werd in 1861 opgeheven. Voor de afgescheiden leden die het zagen aankomen was dit een reden om een eigen kerkgebouw in Alphen te stichten. Dat gebouw verrees aan de Wilhelminalaan, naast gebouw Vaarzicht, en werd in mei 1860 in gebruik genomen en daarmee ontstond de zelfstandige Christelijk Afgescheiden Gemeente Alphen. Het gebouw was al gauw te klein, wat aanleiding was om een pand in de Raadhuisstraat aan te kopen (nu nr. 199) en dit tot kerk met pastorie te verbouwen. Ook dat gebouw was weldra te klein, waarna op 25 juni 1888 werd besloten een heel nieuwe kerk te bouwen. Die kwam eveneens in de Raadhuisstraat te staan. Architect Coepijn uit Kralingen tekende voor het ontwerp en de Alphense aannemer Gesman werd voor 20.7000 gulden de bouw gegund. Het 700 zitplaatsen tellende gebouw werd op 20 december 1888 in gebruik genomen. De kerkelijke gemeente, in 1869 door een fusie met de Kruisgezinden verenigd tot de Christelijke Gereformeerde Kerk, werd in 1892 officieel de Gereformeerde Kerk van Alphen en is nu een gemeente die behoort tot de PKN (Protestantse Kerk Nederland).

Het kerkgebouw na 1888

Kerkgebouwen van gereformeerde gemeenten kennen traditioneel een sober interieur. De preekstoel neemt een centrale plaats in. De banken zijn over het algemeen weinig comfortabel. De banken in 1888 werden aan de dorpszijde verhuurd en daar zaten de mannen en vrouwen door elkaar. In het middenschip zaten alleen vrouwen en aan de oostzijde alleen mannen. Men was heel zuinig op het gebouw. De kinderen mochten er alleen hun kerstfeest in vieren mits er geen chocolademelk werd geschonken en de ouders niet zouden roken. In 1963 vond een restauratieplaats en werd het interieur vernieuwd. Op oude foto’s is te zien hoe het interieur eruit zag tot de grote brand in 1998 het kerkgebouw ernstig beschadigde. Alleen de muren stonden nog overeind. Veel oude attributen zijn toen verloren gegaan. De Maranathakerk werd weer opgebouwd en de oude vloertegels van 1888 konden worden hergebruikt. De kap van de kerk werd nagebootst van de vorige en de oude sfeer werd zo veel mogelijk teruggebracht. De ramen werden vernieuwd met gebrandschilderde ornamenten en komen mooi tot hun recht. Bij de wederopbouw van de kerk kreeg het gebouw ook een nieuw zalencentrum.

Het orgel

Ook orgels worden door de tand des tijds aangetast. Het oorspronkelijke orgel stamde uit 1790 en werd gekocht van de Gereformeerde Kerk uit Suawoude. In 1905 werd een nieuw orgel voor 2500 gulden in gebruik genomen, gebouwd door de firma Vermeulen uit Woerden. In die tijd waren er nog windmakers en orgeltrappers die voor 5 gulden per jaar en een kistje sigaren de organist terzijde stonden. In 1920 werd het orgel verplaatst en vanaf die tijd elektrisch aangedreven. Het onderhoud van kerkgebouw en orgel zijn altijd een bron van financiële zorg. Om die reden zijn er dit jaar allerlei activiteiten om het oude orgel, dat aan een opknapbeurt toe is, blijvend mooi te laten klinken.

Liedbord

Er bestaan talloze anekdotes over het gemeenteleven. Eén daarvan wil ik u niet onthouden, die te maken heeft met het liedbord. In 1933 werden 29 gezangen toegevoegd aan de psalmberijming van 1733. De meningen hierover waren sterk verdeeld. Wijlen mevrouw Gré Booij herinnerde zich hierover het volgende. De vader van Gré vond de gezangen prachtig, maar Gijs van Dorp (grootvader van gemeentelid Gijs) niet. Die vond dat je van bepaalde tradities niet moest afwijken. Gijs kwam nog met koets en paard naar de kerk. Als hij de kerk binnenliep en een gezang op het bord ontwaarde draaide hij zich demonstratief om en liep de kerk uit. Ds. Bosch trachtte Gijs een keer te foppen door het laatste lied, dat een gezang was, niet op het bord te zetten. Het hielp niet. Bij de eerste tonen stond Gijs alsnog op en vertrok. Nu zingen we allerlei liederen in de kerk, met onder andere de medewerking van de mooie band Zamar, dat ‘zang’ betekent. Tijden veranderen.

Multifunctioneel

De Maranathakerk kan mede blijven bestaan en worden onderhouden door de diverse zalen, de opbaarruimte en de kerkzaal te verhuren. Wijkcentrum Swaenswijk is een van de huurders. Daarnaast zijn er allerlei activiteiten om inkomsten te genereren. Voor de komende tijd: een veiling op 4 november, Vocaal kabaal op 5 november met koren en muziekgroepen, Toetsentijgers (vijf organisten) op 13 november en 18 november een braderie. Welkom in de Maranathakerk!

Zie ook de website: maranathakerkalphenaandenrijn.nl

Marijke Romijn-Meijer

Bron: Maranathakerk 1888 – 1988, A. de Kok.