“Het platform met nieuws van en voor
kerkelijke gemeenten in de regio Alphen aan den Rijn.”

De Brugkerk in Koudekerk aan den Rijn

Meer uit deze categorie

Losse teksten

To access this post, you must purchase Jaarabonnement Kerken rond Rijn en Gouwe digitaal.

Alles blijft wachten

De stille godsverwachting leert je anders kijken, voelen, spreken, handelen. Want niets is...

In ons gebied van Rijn en Gouwe zijn wij als kerkelijke gemeenten in het bezit van heel veel verschillende gebouwen. Op volgorde van ouderdom wil de redactie hier aandacht aan besteden. Het geeft een stukje kerkgeschiedenis weer in het Rijnland. Ook de inspanningen van vorige generaties om een mooi kerkgebouw neer te zetten. In de loop der jaren de verandering in gedachtengang. Hoe kerken werden getransformeerd van “preekschuren” tot gebouwen met een liturgisch centrum en een meer functioneel gebruik. De bevolkingsgroei en bouw van nieuwe kerken in de jaren zestig. Ze hebben allemaal een verhaal en ik wens u veel leesplezier.

De Brugkerk in Koudekerk aan den Rijn

Dit verhaal gaat over de oudste kerk van de gemeente Alphen aan den Rijn. In 1305 wordt voor het eerste melding gemaakt van een kerk. Door de weduwe van Dirk van Poelgeest werd een schenking gedaan aan de kerk van Koudekerk. Het moet toen een rechthoekig gebouw zijn geweest met een puntdak. (Contouren van dit dak zijn nog terug te vinden in de muur van de toren). De bouw van een kerk op deze plaats heeft te maken met de aanwezigheid van de rivier de Rijn en een oversteekveer. Dit gebouw was niet de eerste kerk in Koudekerk. Vermoedelijk heeft in de polder achter de kerk een oudere kerk gestaan, die in de koude (= verlaten) is gelaten.

De moord op Aleida van Poelgeest in 1392 heeft grote gevolgen gehad voor de kerk. De moordenaars werden van hun straf ontheven, op voorwaarde dat zij op hun kosten een kapel zouden aanbouwen aan de kerk. Misschien was er geld overgebleven, want er werd flink gebouwd. In 1453 was het koor klaar en werd de Nicolaaskerk ingewijd. Daarna begon men aan de sloop van de oude kerk en de bouw van de kruiskerk. De invloed van de familie Van Poelgeest, die twee kastelen bezat in Koudekerk, was in de jaren daarna terug te vinden in de kerk. Zo werden een fraaie herenbank en preekstoel bekostigd. In 1780 kreeg de laatste uitbreiding gestalte in de aanbouw van een consistorie en een ingang aan de zuidkant. 

De laatste tijd wordt nagedacht over een metamorfose van het interieur van de kerk met behoud van alles wat de geschiedenis van deze kerk zo boeiend maakt. 

Opvallende elementen in de kerk

Wat altijd erg opvalt is het grote zwarte rouwbord rechts voor in de kerk. Bovenop bevindt zich een stenen doodshoofd. Dit bord herinnert aan het overlijden van Alida van Schellingwou, die de laatste bewoonster is geweest van Groot Poelgeest. Alida is blijkens de Latijnse tekst (‘Nata’: geboren en ‘Obiit’: overleden) niet ouder geworden dan 35 jaar. Opvallend aan dit bord zijn de twee griffioenen die het wapenschild vasthouden. Ze zijn bijzonder, want griffioenen hebben altijd de poten en het lijf van een leeuw en de kop van een adelaar. Deze griffioenen echter hebben drakenvleugels en een drakenkop. Het wapen van Alida (een wit schaap) is twee keer terug te vinden, dat van haar man (ridder op een paard) één keer. Natuurlijk ontbreekt ook niet het wapen van de familie Van Poelgeest (drie zilveren adelaars op een blauw veld, in het midden een gouden balk). Onderaan het rouwbord een gevleugelde zandloper, die symbool staat voor de vergankelijkheid van de mens en de tijd die vervliegt.

Fascinerend

Ik was altijd gefascineerd door de slang die zichzelf in de staart beet. Deze bevindt zich op de voorzijde van de preekstoel. De slang staat symbool voor de terugkeer van de seizoenen en de eenheid van alles. Naast allerlei symboliek van vruchtbaarheid (eikels en korenhalmen) vallen de drie lelies aan de linkerkant niet op, maar ze hebben een prachtige betekenis. Het stuifmeel van de lelies is niet zo fijn om mee in aanraking te komen. Op de kleding zijn de vlekken er niet uit te krijgen. Zo is het ook met het geloof. Je komt er mee in aanraking, je raakt besmet en je komt er nooit meer vanaf!

Bas Vos, Koudekerk aan den Rijn

Recent toegevoegd

Oudere berichten